Amatör telsizci Belgesi Nedir ? Nereden alınır ?
Bu günkü konumuz Amatör Telsizci Belgesi : Sevgili arkadaşlar bildiğiniz gibi her yıl 2 defa Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından , amatör telsizcilik sınavı yapılmaktadır. Geçen yıl ilk sınav 29 Mart 2020 Pazar günü yapıldı. Son başvuru tarihi ise 13 Mart 2020 idi. 2021 de ki güncel sınav tarihleri için Telsiz İşletme Müdürlüğü sayfasından bilgi alabilirsiniz. Aşağıda, telsiz off-road hayatımızın neresinde ‘yi de ayrıca açıklamaya çalıştım. Amatör telsizcilik sınav süreci ile ilgili kendi öneri ve tespitlerimi sizlerle paylaşmak isterim. Öncelikle sınav bir bilgi sınavıdır. Yani günlük hayatımızda yaşam kültürü içinde elde edilen genel bilgilerle aşılabilecek bir sınav değildir. Daha önce konuya amatör telsize ilginiz olmamış ise, eğitim alanınız ilgili değil ise veya meraklı ve hızlı öğrenen bir yapınız yok ise, kısa zaman içinde sınavda başarılı olacak bilgileri edinmeniz çok mümkün olamayacaktır. Bu durum sınava girmenize engel olmadığı gibi, sınavda başarılı olmanıza da engel değildir aslında. Bu durumda genel olarak izlenen yol, konu odaklı çalışma yerine soru odaklı çalışma olacaktır. Aşağıda hem kendi izlediğim yol hem de önerilerimle ilgili bilgileri aktaracağım. Ben Amatör telsizcilik belgemi üç sene önce aldım. Hedef olarak kendime ilk aşamada C sınıfı amatör telsizci belgesi koydum ve soru odaklı çalışmak yerine, konu odaklı çalışma yöntemini seçtim. Bilgi öğrenme açısından bu yöntemin daha doğru olduğu kanaatindeyim. İki sene önce de A sınıfı amatör telsizci belgesi belge almak için sınava tekrar girdim. Konular daha geniş ve teknik olduğu için ikinci girişimde izlediğim yol konu odaklı olduğu kadar soru odaklı da oldu.
Sadece Amatör Telsizci Belgesi ile Kullanılabilen Telsizler
Bizler ise arazide yukarıdaki cihazlardan ziyade, dual band olarak bilinen VHF ve UHF bandlarında hizmet veren 5-8 Watt el telsizleri veya 25-40 Watt araç cihazlarını kullanıyoruz. Bu telsizleri bulundurmak için mutlaka Amatör Telsizci olma zorunluluğu vardır. Belgesiz olarak telsiz bulundurma ile ilgili altından kalkılamayacak büyüklükte maddi yaptırımlar söz konusudur. Amatör telsizci belgesi (yanlış bilmiyorsam 100,000.00 TL) Bu yüzden dual band telsiz cihazımız var ise mutlaka amatör telsiz belgemizi de alalım.
Amatör Telsizci Belgesi Zorunlu Olmayan Telsizler
Offroad ‘cular açısından Amatör Telsizci Belgesi sınıfının önemi daha çok nerede biraz ona da değinmek istiyorum. Aşağıda verdiğim kaynaklarda bulabileceğiniz band planlarında, gerek frekans kullanımı gerekse cihaz gücü açısından, sınıflara bağlı olarak sınırlayıcı unsurlar vardır. Eskiden arazide CB TELSİZ (citizen band, halk bandı) olarak bilinen 27 Mhz cihazlar özellikle offroad ‘da yaygındı. Bu cihazlar herhangi bir lisans veya belge gerektirmemekte. Sadece, 4 Watt güç sınırı dahilinde cihazlar kullanılmalı. Ancak güncel offroad kullanıcılarında CB cihaz ya yok, ya da olsa bile aktif değil. Bunun yerine daha çok, PMR el cihazları kullanılmakta. Bu cihazlar da 446 Mhz bandında ve 0.5 Watt güç sınırında olmak ve cihazların başka frekanslara erişimi kısıtlanmış olmak kaydıyla lisans veya belge gerektirmemekte. Buraya kadar herhangi bir belge almadan telsiz kullanabileceğinizi anlamış olmalısınız. Yukarıdaki sınırlar dahilinde herhangi bir belge ve lisansa ihtiyacımız yok.
Amatör Telsizci Sınıfları
Şimdi amatör telsizlerde sınıf ile ilgili bilgiyi aktarayım. Yukarıda bahsettiğimiz 144-146 ve 430- 440 bandında çalışan cihazlar, C sınıfı amatör telsizciler tarafından 5 Watt güç sınırına, A ve B sınıfı amatör telsizciler tarafından 75 Watt güç sınırına kadar kullanılabilir. Yani C sınıfı amatör telsizci iseniz, 8 Watt el telsizi veya 25 Watt araç telsizi kullanamazsınız. Bu yüzden nihai hedefiniz asgari B sınıfı olmalı.
Amatör Telsizcilik Mevzuatı
1-) Resmi Gazetede yayınlanan, “Özel Telsiz Sistemleri Yönetmeliği” kaynak olarak kullanabilir.
2-) Kıyı Liman Genel Müdürlüğünün tarafından “KIYI EMNİYETİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AMATÖR TELSİZCİLİK SINAV VE BELGELENDİRME YÖNETMELİĞİ” ile düzenlenmiş mevzuat da yer alan sınav soruları doğrudan Telsiz İşletme Müdürlüğü web sayfasında yayınlanmaktadır. Ayrıca Amatör Telsizcilik Sınavı Soru Bankası da faydalandığım kaynaklardan biri. Soru ve sınav çalışmalarında oldukça hızlandırıcı bir uygulama olan, Bekir AYBAR (TA8LBA) tarafından hazırlanan “Amatör Telsiz Sınavı” cep telefonu uygulamasını indirmenizi şiddetle tavsiye ederim. Google Play ‘de “Amatör Telsiz Sınavı Android Uygulaması” olarak görüntüleyebileceğiniz, BAYBAR geliştiricisi tarafından yazılan program gelecektir. Program hem soru bankasının tamamını sunmakta, hem de örnek sınavlar ile durumunuzu değerlendirmenize yardımcı olmakta. WEB tabanlı benzer bir kaynağa da https://antrak.org.tr/online-sinav/ linkinden ulaşabilirsiniz.
Amatör Telsizcilik Sınavı
Çalışma sistematiği içerisinde ulaşabildiğim kaynakları ve kendi çalışmalarımı sizlerle paylaşacağım. Kendi çalışmalarımı aşağıda aktaracağım, ancak diğer kaynakları hem emeğe saygı hem de telif hakları nedeniyle, ismen değineceğim varsa linklerini paylaşacağım. Bunlar benim ulaşabildiğim kaynaklardır. Bunların dışında önerileri olan arkadaşlarımız da yorumlarda kendi önerilerini ve dokümanlarını paylaşırlar ise, uzun yıllar fayda sağlayacak bir arşiv paylaşımı oluşturmuş oluruz. Konuların çalışılması için, TRAC ESKİŞEHİR ŞUBESİ (TA2KF) tarafından hazırlanan bir dokümandan faydalandım.
Google da “trac sınav hazırlık pdf” yazarsanız ilk gelecek linkte karşınıza çıkacaktır.
Amatör Telsizci Sınavına Hazırlık
Şimdi gelelim kendi çalışmalarıma.
Aşağıda tamamı bulunmakta. Amatör Telsizci Sınavı üç bölümden oluşmakta ve bu bölümler 1- AMATÖR TELSİZCİ İŞLETME SINAVI 2 – AMATÖR TELSİZCİ TEKNİK SINAVI 3 – AMATÖR TELSİZCİ ULUSAL VE ULUSLAR ARASI DÜZENLEMELER SINAVI‘dır.
1. Bölüm olan AMATÖR TELSİZCİ İŞLETME SINAVI için özet bir çalışma yaptım. Altı sayfalık bu dokümandaki bilgileri öğrenir iseniz, amatör telsizci sınavı soru bankasında yer alan işletme bölümüne ait tüm soruları yapacağınızı garanti ederim. Sadece Fonotik alfabeye değinmedim. Onu da ezberlemenizi tavsiye ediyorum zaten.
Örneğin;
Uluslar arası çağrı kodları ile ilgili yüzlerce kod olmasına rağmen, amatör telsizci sınavı soru bankasında sadece 7 ülke için soru var.
Hangi ilin hangi bölgede olduğu ile ilgili soru bankasında sadece 8 il var.
Q kodları ve muhtelif kısaltmalar ile ilgili oldukça azaltılmış bir özet mevcut.
Frekans band planı üzerinde 15 satırlık bilgi ile tüm soruları yapmanız mümkün.
Mors alfabesinde ezberleyeceğiniz 10 harf ile tüm soruları yapabilirsiniz.
Maalesef bu çalışma şimdilik sadece 1inci bölüm ve kısmen 2inci bölüm soru bankası için mevcut. 2inci bölümün kalanı ve 3üncü bölüm için çalışmalarım devam ediyor yetişir ise sınavdan önce dosyalar kısmına yükleme yapacağım. Hazırlık içinde olan herkese başarılar dilerim. Belgesi olmayan arkadaşlarımızı da, müteakip dönemde mutlaka belge almalarını tavsiye ederim.
Amatör Telsiz İşletme Sınav Soruları – Bölgeler :
Edirne -> 1Ankara -> 2Manisa -> 3Adana -> 5Yozgat -> 6Erzincan -> 7Malatya -> 8Şanlıurfa -> 8
Amatör Telsiz İşletme Sınav Soruları – Çağrı İşaretleri :
DL : Almanya VK : Avustralya ON : Belçika PY : Brezilya LA : Norveç EA : İspanya LZ : Bulgaristan K soneki : Dernek, klüp TA2KA
Amatör Telsiz İşletme Sınav Soruları – Q kodları:
QTR : Saat kaç QRV : Göndermeye geçmeden önce, Hazır mısın QRS : Daha yavaş gönderin QRX : Beni tekrar ne zaman arayacaksınız QSK : Beni duyabiliyor musunuz QTH : Mevkiniz neresidir, İstasyonunuzun tam olarak yeri neresidir QSY : Frekans değiştirdiğinizi belirtmek için QST : Genel mesaj, duyuru, bülten QRL : Meşgulüm QRT : Göndermeyi durdurayım mı QRZ : Kendini tanıtır mısın, Beni kim çağırıyor QSV : Bir dizi V harfi göndereyim mi QRM : Diğer istasyonlardan parazit aldığınız belirtir AR : Over, Yayın sonu CQ : Genel çağrı CL : Closing, Haberleşmeyi tamamen kesiyorum, İstasyonumu Kapatıyorum 73 : Selamlar
Amatör Telsiz İşletme Sınav Soruları – Tanım ve Kısaltmalar :
CONTEST : Yarışma, amaç maksimum QSO yapmak.
RST=5 : Mükemmel okunuyor
R5 : Rahat ve net okunabilen bir sinyal seviyesini, Oldukça iyi sinyal
SSB : Single Side Band
CW : Continious Wave (Sürekli Dalga)
Pie-up : Yığılma (QSO Yağmuru)
Röle : Doğrudan haberleşemeyen istasyonların haberleşmesini sağlar
MAYDAY : Tehlike anında yapılan çağrı
UTC : Universal Time Coordinated, Uluslar arası amatör radyo haberleşmesinde kullanılan saat sistemi
MSA : Ulusal saat Simplex : Tek frekans kullanılır, haberleşme tek yönlüdür
Dummy Load : Suni anten, Verici çıkış test ve kontrolleri sırasında, havada gereksiz karıştırmalara sebep olmamak için kullanılır
IARU ZONE 20 : QSL kartlarında yazılı Türkiye ‘nin bölge numarası
Broadcast : Tek yönlü radyo yayını
RTYY : Radyo Teletype’e
CQ DX CQ DX CQ DX de TA2KA TA2KA TA2KA : Uzak mesafe istasyonlarında genel bir çağrı
BCI : Broadcast radio interference, Radyo yayın, enterferansı
CALL SIGN : Çağrı İşareti
EU : Avrupa Kıtası
CFM : CW haberleşmesinde, Tasdik etmek
TX : Mors haberleşmesinde “verici” yi ifade eder
BK : Devam etmekte olan bir yayının kesilmesi için kullanılan sinyal
UR : Senin
A1A : Genlik Modülasyonlu, çift kenar band modüle edici alt taşıyıcı kullanmayan, sayısal bilgi ihtiva eden tek kanallı açık-kapalı şeklinde anahtarlama sistemi ile çalışan telgraf yayını
J3E : Genlik Modülasyonlu, tek kenar band, taşıyıcısı bastırılmış, analog bilgi ihtiva eden, tek kanallı telefon yayını
TEKRARLAYICI : Telsiz cihazları arasında haberleşmeyi kolaylaştırmak amacıyla bir verici istasyonundan aldığı sinyalleri otomatik olarak başka bir frekansta alıcılara yayınlayan aktarıcılara
PSK : Faz Kaydırmalı Anahtarlama
Crossband : Ayrı bandlardan almak ve göndermek
IF : internal frequency, Ara frekans
Uplink : Yerden uyduya olan frekansı (Çıkış)
Amatör Telsiz Frekans Band Planı :
1810-1850 Khz : (1.810-1.850 Mhz) A sınıfı Amatör Telsizciler için verimiştir.
14 Mhz bandı : Tek başına kullanabilme izni, A sınıfı amatör telsizcilik belgesine sahiplerine tanınmıştır.
1810-1840 Khz : (1.810-1.840 Mhz) B sınıfı kullanamaz
1810-1840 Khz : Verici çıkış gücü 9
W10100-10150 Khz : (10.100-10.150 Mhz) azami çıkış gücü (PEP) 75 W ‘dır.
14.075-14.100 Mhz : 20 m bandında RTTY haberleşmesi
30-300 Mhz : VHF
144.010 Mhz : FM yayını yapılamaz
50.0-50.1 MHZ : Yalnız CW yayın moduna izin verilir
144.0-144.1 MHZ : Yalnız CW yayın moduna izin verilir
7000-7100 Khz : (7.000-7.100 Mhz) 40 mbandı
HF3.5 MHZ : 80 mbandı
14.000-14.350 Mhz : 20 m bandı
51.525 Mhz : 6 m bandı
52.525 Mhz : 6 m bandı
14250 Khz : (14.250 Mhz) SSBhaberleşmesi yapılabilir
Amatör Telsizci Sınav Soruları – Mors Alfabesi :
Amatör telsiz sınavında kullanılan tüm harfler. Sadece koyu olanlar bilinirse, çıkarım yapılarak hepsi yapılabilir. – : A– . . . : B. : E. . – . : F– – . : G. . . . : H. . : I,İ. – – – : J– . – : K. – . . : L_ . : N– – – : O. – – . : P. – . : R. . . : S- : T. . – : U. . . – : V– . – – : Y- – . . : Z
Amatör Telsiz Hakkında
CW modunda, karşıdaki operatörün becerisine göre gönderme yapılır. Radyo sinyallerinin yayılmasında kullanılan kritik açı, belirli iyonosfer şartlarında bir radyo dalgasının dünyaya dönen en yüksek açısıdır. Amatör telsiz telgraf haberleşmesi için istasyon açıldığında yapılacak ilk işlem, kısa bir süre dinleme yaparak haberleşme koşullarının uygun olup olmadığını tespit etmek ve bandda çalışan istasyon bulunup bulunmadığına bakmaktır. QSL Kartları, Yapılan bir görüşme (QSO) sonunda görüşmeyi onaylamak amacı ile kullanılır. Amatör telsizciler arasında yapılan haberleşmenin alındığını veya anlaşıldığını belirten ve birbirlerine bu durumu onaylatmak için gönderilen belgedir Amatör telsizciler tarafından kullanılan telgraf kodu, Uluslararası mors kodu Tek telli hatlar, iki telli paralel hatlar, koaksiyel hatların hepsi transmisyon hattı çeşididir Herhangi bir alıcının S metre‟sinde okunan değer, alıcı antenine gelen sinyal seviyesini belirler. Bir elektromağnetik dalganın polarizasyonu, verici anteninin toprağa göre açısına bağlıdır. İstenmeyen radyasyonların, ayarlanmış bir antenden yayılma riskini minimum yapabilmek için, filtre veya zayıflatıcı kullanılmalıdır.435 Mhz de bir yagi anten, UHF TV antenine doğru çevrilir ise, RF giriş katında aşırı yükleme olur. HF çalışması, yakınındaki bir TV alıcısını enterfere edebilir. Enterferensa neden olan sinyaller TV anteni kablosunun ekranı ve/veya IF katı yoluyla TV ‘ye ulaşır CQ Çağrısı yapılırken, daima CW kullanılır. Enterferans riskini azaltmak için, bir UHF TV anteni, kısa dalga verici anteninden, mümkün olduğunca uzağa yerleştirilmelidir. Başka bir istasyonla konuşuyorken bir acil durum çağrısı duymuşsanız, derhal konuşmayı bırakınız ve acil duruma cevap veriniz. VHF bandında haberleşme için elektromanyetik dalgaların yayılımı direkt dalgalar şeklinde gerçekleşir İki istasyon arasında gönderilen test mesajlarının başına ve sonuna TEST kelimesi ilave edilmelidir. Amatör telsiz istasyonunda bulunan mesaj kayıt defterinde kullanılan antenin cinsinin bulunması gerek yoktur. Amatör telsizciler şifreli haberleşme yapamaz. Bir amatör telsiz istasyonunda bulunan mesaj kayıt defterine (log-book) Hava durumu kaydedilmez. Herhangi bir istasyon çağrıldığında ve bağlantı kurulduğunda ;Her bağlantı sonunda çağrı işaretleri tekrarlanır, Simplex kanalda görüşülüyorsa ve uzun süreli görüşülecekse boş bir simplex kanala geçilmeli, Amatör telsiz konuşmalarında cümleler kısa net ve anlaşılır olmalı. Bir alıcı –vericideki susturma kontrolünün amacı, hiçbir sinyal alınmadığı zaman gürültüyü kesmektir Paket data gönderen amatör telsiz istasyonunda mikrofon kullanılmaz. Amatör Telsiz Hizmetinin beş amacından iki tanesi, eğitimli telsiz operatörleri ile elektronik uzmanlarının sayısını artırmak ve uluslararası saygınlığı geliştirmektir. İş yürütmek için amatör telsiz kullanılamaz. Yalnızca uçağa komuta eden pilotun onayı ile ve uçağın telsiz teçhizatını kullanmadan uçakta çalıştırabilirsiniz Gönderilecek frekansı seçerken, frekansın meşgul olup olmadığını belirlemek için dinleme yapılır. Herhangi bir istasyonla temas kurmak için, çağrı işaretinizi takiben CQCQ ‘nun bir çağrısına cevap verirken, diğer istasyonun çağrı işaretini takiben kendi çağrı işaretinizi göndermelisiniz. Frekansı kullanan iki istasyon arasındaki konuşmayı kesmenin uygun yolu, onların gönderimleri arasında kendi çağrı işaretini söylemektir
Amatör Telsiz Teknik
Amatör Telsiz Dalgaları : l (dalga boyu) = V (hız) / f (frekans)15 m = (300,000,000 m/s) /20,000,000 Hz Dirençler :Seri : R=R1 + R2 + R3Paralel : 1/R = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3
Amatör Telsiz Dirençleri :Seri : R=R1 + R2 + R3Paralel : 1/R = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3
Amatör Telsiz Kondansatörler :Seri : 1/C = 1/C1 + 1/C2 + 1/C3Paralel : C=C1 + C2 + C3
Amatör Telsiz Formüller : Ohm Kanunu : R (ohm) = V (volt) / I (amper)Güç : W (watt) = I ^2 * RSinüs dalgası : Vrms = Vpeak / Ö2 Ö2~1.41
Telsiz Antenleri, Frekanslar ve Telsizler Hakkında Gerekli Bilgiler
Duran dalga oranı (SWR), 0 olamaz. Bir SSB vericisinin çıkış katında A sınıfı yükselteç kullanılır. Bir SSB vericisinin dengeli modülatör çıkışında, sadece çift yan band vardır. Kazancı en yüksek olan anten YAGİ tipi antendir. Trap (kapanlı) antenin avantajı çok banda çalışabilmesidir Şehir merkezine konacak röle anteni için en uygun anten, çeyrek dalga dikey antendir. İletim halinde olan bir germanyum diyod’un uçları arasındaki voltaj düşümü yaklaşık 0.3 V Transformatörler, alternatif akımın endüksiyon yolu ile bir devreden başka bir devreye aktarılması prensibi ile çalışır. Bir güç kaynağının beslediği devrede yük akımı geniş sınırlar içinde hızla değişiyor ise, bu güç kaynağının çıkışında, girişi şok bobinli kondansatör filtre kullanılmalıdır Bir RF filtrede kullanılacak kondansatör Seramik kondansatördür. Bir yükselteçte çıkış gücü dBm cinsinden veriliyor. Aynı gücün Watt cinsinden değeri hesaplanırken alınan referans çarpan değeri 1 miliwatt dır. Zenerdiyodun kullanılmasının ana amacı, sabit gerilim elde etmektir. Toprak (yer) dalgaları, Alçak frekans – uzun mesafe haberleşmede kullanılır. Güneş lekelerinin ve buna bağlı patlamaların, yüksek frekans haberleşmesini etkilediği bilinmektedir. Bu etkinin periyodu 11 yıldır Kollektör ve fırça teması zayıf bir elektrik motoru, geniş bandlı ve devamlı bir enterferans kaynağıdır. Fading nedir ? Çok atlamalı çeşitli telsiz dalgalarının, birbirlerini bazen yok ederek, bazen de kuvvetlendirerek aynı noktaya erişmeleri halinde fading oluşur. Geniş bandlı bir güç kuvvetlendirici çıkışında, alçak geçiren filtre kullanılır. Çıkışında band geçiren filtre ile donatılmış bir VHF verici, sadece istenilen frekansları en az kayıpla geçirir RF akımları ile çalışan bir elektronik cihaz, mümkün olduğunca iyi ekranlanmalıdır AGC katının işlevi, otomatik kazanç kontrolüdür. (automatic gain control) Bir çıkış katının aşırı sürülmesi, yüksek seviyeli harmonik üretir.